Jaargang 12, nr. 2 – April 2017
Uitgave: Werkgroep Kinderhandschrift
Redactie: Dick Schermer (
Gratis digitaal kwartaalblad met informatie over kinder- en jeugdhandschrift
Doel en doelgroep
Met deze Penmail willen we mensen met belangstelling voor het schrift van kinderen en jeugdigen regelmatig informeren.
We vermoeden dat er bij meerdere groepen behoefte bestaat aan regelmatige informatie op dit gebied: Stichting Schrijfpedagogische Hulpverlening (SPH), Vereniging voor handschriftontwikkeling (VLSM), Nederlandse Orde van Grafologen (NOG), Landelijke Bond van Remedial Teachers (LBRT), Onderwijsadviesdiensten (schrijf-specialisten), schrijftherapeuten.
Afbakening
Penmail zal zich vooral richten op deze terreinen: Schrijfonderwijs, schrijfmethoden, schrijfmateriaal, schrift-ontwikkeling, schrijftests, verband tussen handschrift en persoonlijkheid, ofwel pedagogische schriftkunde.
Informatie op het gebied van krabbels, tekeningen en kalligrafie valt in principe buiten onze doelstelling.
Presentatie
We stellen ons voor in Penmail enige afwisseling in informatie aan te brengen. Nu eens zal er naar een uitgave worden verwezen. Dan weer is er een bespreking, of volgt de letterlijke weergave.
WRITIC
Dr. Margo van Hartingsveldt maakt ons attent op “WRITIC”, dat staat voor Development of the Writing Readiness Inventory Tool In Context. Zij verwijst naar de beschrijving van het veelbelovende project, die te vinden is op de website van het Kenniscentrum Gezondheid (www.hva.nl/WRITIC) en dateert van 18-11 2016. De tekst is ook opgenomen in bundel 65 van de reeks “Over kinderhandschrift ... gesproken”. Een fragment daaruit nemen wij hier met instemming op:
Leren schrijven gaat echter niet bij alle kinderen vanzelf: 5 tot 30% van de kinderen ontwikkelt schrijfproblemen. Vroege evaluatie in groep 2, ofwel screenen of kinderen klaar zijn om te gaan leren schrijven (writing readiness), is daarom belangrijk. Op basis daarvan kunnen kinderen met lichte problemen op school extra gestimuleerd worden en kinderen met meer complexe problemen kunnen door middel van een periode ergo- of fysiotherapie voorbereid worden op de eisen die in groep 3 aan hen gesteld worden.
Kinderen met autisme leren schrijven
Op van site van de Vanguard mailkring (
Bron: ICare4Autism | Published: September 11, 2013
Die Handschrift verkümmert
In NZZ am Sonntag heeft op 1 maart 2015 het artikel “Die Handschrift verkümmert” van Gordana Mijuk gestaan. Verschillende wetenschappers komen aan het woord. Als belangrijke voordelen van schrijven met de hand worden genoemd: het is uitdrukking van de menselijke persoonlijkheid, helpt bij het denken, herinneren, begrijpen. Schrijven met de hand traint het brein, is efficiënt, geeft tijd tot nadenken, samenvatten, daardoor beter onthouden. Ook wordt gewezen op het essay “Wir verschwinden – Der Mensch im digitalen Zeitalter” (2013) van prof. Dr. Miriam Meckel. Zie: http://privatschulen-ag.ch/typo3/fileadmin/user_upload/Handschrift._NZZ_Maerz15.pdf
Bullying
Zeer recent verscheen van de bekende Amerikaanse schrijfanalyticus en beroepsgrafoloog David J. DeWitt het boek “Bullying, Applying Handwriting Analysis to Detect Potential Danger Sign and Effects”. In 200 pagina’s gaat hij uitvoerig in op de persoonskenmerken van zowel pesters (bullies) als hun slachtoffers. Voor elk type heeft hij een heel overzichtelijk en geïllustreerd werkblad, waarmee het handschrift kan worden geanalyseerd. De prijs is € 23,99, met als ISBN 978-14787-8511-8.
Vooruit naar vroeger!
Kersvers verscheen dit belangwekkende artikel van Sabrine van Everdingen. De ondertitel is: Schrijven met de pen blijkt een noodzakelijke stimulans voor het zich ontwikkelende kinder-brein. Het staat als hoofdstuk 10 (p. 105-113) in “Kennisbasis Lerarenopleiders”, katern 3, onder redactie van Gerda Geerdink & Ietje Pauw van VELON.
Wat ik graag over handschrift zou willen weten
Nu en dan geeft Aartje Schoemaker een gastles aan een bovenbouwgroep in de basisschool. Dit in het kader van het thema “Sprekend Schrift” of de “Week van het Handschrift”. Dan schrijven de kinderen een passende tekst over, die als concreet uitgangspunt van die les dient. Aan het eind ervan volgt de vraag wat zij graag nog zouden willen weten over handschrift. Na enkele gastlessen zijn er maar liefst 18 vragen gesteld! Om er een aantal te noemen:
- Waarom is schrijven bij mij geautomatiseerd?
- Wat moet ik doen om netter te schrijven?
- Kan je uit handschrift de leeftijd halen? I
- Is het belangrijk om aan elkaar te schrijven?
- Hoe kan het dat ieder juist niet hetzelfde handschrift heeft?
- Wie heeft het georganiseerd?
We zijn op elke vraag nader ingegaan en hebben dat op schrift gesteld. Het artikel (5 blz.) is op te vragen bij de redactie en zal ook in bundel 68 van de reeks “Over kinderhandschrift .... gesproken” verschijnen.
Allen een aangename lentetijd gewenst en met veel schrijfplezier!
Dick Schermer
